आषाढी एकादशी

 

आषाढी एकादशी किंवा देवशयनी एकादशी, ही हिंदू पंचांगातील एक तिथी आहे. हा वारकरी सांप्रदायाचा सर्वात मोठा उत्सव आहे. वैष्णवांसाठी या पवित्र दिवसाचे विशेष महत्त्व आहे. आषाढी एकादशीच्या दिवशी लाखोंच्या संख्येने वारकरी, भक्त पंढरपूरमध्ये विठ्ठलाच्या  दर्शनासाठी दाखल होतात. आषाढ महिन्यातील शुक्लपक्ष  येणाऱ्या  एकादशीला 'देवशयनी आषाढी एकादशी' असे म्हणतात. आध्यात्मिक व धार्मिक दृष्टिकोनातून या दिवसाला खूप महत्त्व आहे. या दिवशी देव निद्रिस्त होतात अशी समजूत आहे.

आषाढी एकादशीचे महत्व:

• धार्मिक महत्व:

  आषाढी एकादशीला विठ्ठलाच्या दर्शनासाठी पंढरपूरला मोठी यात्रा भरते. वारकरी मोठ्या भक्तीभावाने विठ्ठलाची पूजा करतात आणि उपवास करतात. 
• आध्यात्मिक महत्व:

  या दिवशी उपवास केल्याने अक्षय फळ मिळते, अशी धार्मिक श्रद्धा आहे. 
• व्रत:

  आषाढी एकादशीला उपवास करणे महत्वाचे मानले जाते. या दिवशी ब्रह्मचर्याचे पालन करावे, असा सल्ला दिला जातो. 
• कथा:

  आषाढी एकादशीच्या व्रतामागे अनेक कथा आणि दंतकथा आहेत. राजा मंदात्याला दुष्काळातून वाचवण्यासाठी ऋषी अंगिरांनी या दिवशी उपवास करण्याचा सल्ला दिला होता, अशी एक कथा आहे असे एका कथेमध्ये सांगितले आहे. 
• पंढरपूरची वारी:

  आषाढी एकादशीला महाराष्ट्रातून आणि इतर ठिकाणाहूनही वारकरी मोठ्या संख्येने पंढरपूरला पायी चालत जातात. यालाच पंढरपूरची वारी म्हणतात. 

आषाढी एकादशीच्या दिवशी काय करावे?

उपवास करावा, विठ्ठलाची पूजा करावी, पंढरपूरला जाण्याचा प्रयत्न करावा, ब्रह्मचर्याचे पालन करावे, गरिबांना दानधर्म करावा.

आषाढी एकादशीच्या दिवशी काय करू नये?

• मांसाहार, मद्यपान टाळावे.
• खोटे बोलणे, चोरी करणे टाळावे.
• या दिवशी कोणत्याही प्रकारचे वाईट कृत्य करू नये.